آیا در زعفرانیه، زعفران کشت می‌شد؟ | چند روایت متفاوت درباره نامگذاری محله اعیانی تهران
تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۴۵۰۲۵
همشهری آنلاین - حسن حسن‌زاده: شاید باورش سخت باشد که محله زعفرانیه امروزی که با برج‌ها و ساختمان‌های اعیانی شناخته می‌شود، روزگاری آبادی کوچکی بود که با زمین‌های گندم و مزراع کشاورزی‌اش شناخته می‌شد. به عبارت دیگر، زعفرانیه همین چند دهه پیش یکی از آبادی‌های کوچک شمال تهران یا همان شمیران بود که ساکنانش از راه کشاورزی روزگار می‌گذراندند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
بررسی پیشینه محله زعفرانیه، بدون توجه بر وجه تسمیه آن ممکن نیست. روایت‌های متعددی برای نامگذاری زعفرانیه مطرح شده و هر کدام شنیدنی است اما روایت‌های دیگر را رد می‌کند؛ از کشت زعفران در این نقطه از شمیران تا زنی به نام «زعفران‌باجی» که اراضی کشاورزی زعفرانیه به نام او بود.
روایت اول که به کشت زعفران در اینجا اشاره دارد، در کتاب خاطرات «سلیمان بهبودی» رئیس دفتر پهلوی اول آمده است. او در این کتاب به کشت زعفران در این محدوده اشاره کرده و نوشته‌است: «موقعی که خیابان پهلوی از جنوب شهر به شمیران امتداد پیدا کرد، یک خیابان فرعی هم از ابتدای زمین‌های اسدآباد که مجاور و هم‌مرز باغ‌فردوس بود، تا قسمت شمالی باغ اسدآباد یعنی تا تپه علی‌خان امتداد یافت. موقعی که برای عبور از خیابان جدید به داخل باغ در می‌ساختند، آن را زعفرانی رنگ انتخاب کردند. این در زعفرانی رنگ خیابان را معروف به زعفرانیه کرد. از طرف دیگر با کمک شوکت‌الملک ۵۰ من پیاز زعفران در سعدآباد کاشتند که خوب به عمل آمد و این کشت زعفران هم نزدیک خیابان زعفرانیه بود که کم‌کم این خیابان به نام زعفرانیه خوانده شد.»
البته، روایت بهبودی از دلیل نامگذاری زعفرانیه در هیچ کتاب دیگری وجود ندارد و توسط تاریخ‌پژوهان دیگری مانند «منوچهر ستوده» رد شده است.
در بررسی‌های بیشتر برای وجه تسمیه زعفرانیه به رای منوچهر ستوده می‌رسیم. ستوده درباره علت نامگذاری زعفرانیه نوشته است: «اراضی زعفرانیه بخشوده محمدشاه به یکی از کنیزانش مشهور به زعفران‌باجی بوده است. ظاهراً بازارچه زعفران‌باجی هم در محله بازار ساخته این کنیز است.»
اما زعفران‌باجی که گفته می‌شود محله زعفرانیه نامش را از او گرفته است، کیست؟ در کتاب‌های تاریخی آمده است که زعفران‌باجی مسئولیت رتق و فتق امور حرمسرا را در دوره قاجار برعهده داشت. زنی که اواخر عمرش از آنجا بیرون آمد و با ثروثی که برای خود دست و پا کرد، در منطقه مولوی کنونی بازارچه‌ای برای خودش ساخت. او زمین‌های کشاورزی محدوده فعلی زعفرانیه را نیز خرید. نام زعفران‌باجی آنقدر روی این اراضی ماند که سال‌ها بعد وقتی خیابانی در دل این زمین‌ها ساختند، به خیابان زعفرانیه معروف شد.
اینکه چرا نام این زن «زعفران‌باجی» بود هم برای خودش روایتی دارد. در دوران قاجار به کنیزان خانه‌های اعیانی لقب «زعفران» می‌دادند؛ آنها زنانی بودند که یا به دلیل نژاد یا به دلیل سیاه بودن رنگ پوست‌شان سرنوشتی جز کنیزی نداشتند. زعفران‌باجی هم که خود درد کشیده بود، همیشه هوای کنیزان را داشت و به آنها کمک می‌کرد که زندگی خودشان را بسازند.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: ساخت و ساز تاریخ باستان شناسی محله منطقه ۱ هویت شهری همشهری محله برج تهران شهر شمال تهران کشت زعفران زمین ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۴۵۰۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سفربه تهران قدیم؛ تصویری متفاوت از فرودگاه مهرآباد ۶۹ سال قبل (+عکس)
این عکس مربوط به فرودگاه مهرآباد تهران در سال ۱۳۳۴ است.
به نقل از سازمان اسناد و کتابخانه ملی، محمود پاکزاد از اولین عکاسانی است که تاریخ خیابان‌های تهران را مصور و مستند کرده است، البته از جمله شهرهایی که پاکزاد برای عکاسی به آنها سفر کرده می‌توان به اصفهان، شیراز، تبریز، گرگان، اهواز،آبادان، خرمشهر، همدان، آذربایجان، قم، شهرهای شمالی ایران اشاره کرد. پاکزاد در سال ۱۳۷۷ خودش را بازنشسته کرد و در سال ۱۳۷۸ عکس‌های خود را به سازمان اسناد ملی اهدا کرد.
به گزارش خبرآنلاین، این عکس مربوط به فرودگاه مهرآباد تهران در سال ۱۳۳۴ است.
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟